Transkrypcja: Fitoterapia 9 Medycyna ekologiczna w leczeniu chorób cywilizacyjnych cz 3

Opis wygenerowany przez Skrybot

Dla tego filmu nie wygenerowano opisu.

Transkrypcja wygenerowana przez Skrybot

Szanowni Państwo, w trakcie przerwy przesłałam Państwu kolejną pracę naukową. Tutaj opowiedzi na jednej z Pani pytania. Jest to praca o udostrza Pani Moniki Zielińskiej z Uniwersytetu Medycznego w Warszawie. I tutaj, jeżeli chodzi o skomaganie leczenia cukrzycy, też został wymieniony, wskazany przez Panią Cynamonowie Cyjnońskiej i jest tutaj zwianka o tym, że może być on pomocny w leczeniu cukrzycy, także serdecznie Pani dziękuję za ten komentarz. Cała ta praca jest wysłana Państwu na czacie, także na pewno warto się z nią zapoznać, a w odpowiedzi na jeszcze wcześniejszy pytanie, tak, upewniłam się, tutaj z prostą oczywiście jest Kora. Dobrze, i kolejna część dzisiejszego wykładu dotyczy znaczenia skroszycia kawy w obliczu postępującego rozwoju moru cywilizacyjnych.

Temat też wydał mi się bardzo interesujący, dlatego chciałabym dzisiaj Państwu przedstawić pracę naukową Pana Damiana Dynki. Praca ta została opublikowana w monografii Wybrane problemy nauk o zdrowiu, najnowsze doniesienia, tutaj redaktorem była m. in. Pani Górszula Strugała i cała ta monografia została Państwu wysłana, ten artykuł mogą Państwo znaleźć w tej monografii. Aktualnie kawa to oczywiście jeden z najbardziej popularnych napojów w świecie. Spożywana jest bardzo fernie przez większość z nas ze względu na swoje walory smakowe, a poza tym może pobudzić organizm do wysiłku zarówno fizycznego, jak i umysłowego. Swoje działanie pobudzające kawa zawdzięcza stymulacji ośrodkowego układu negowego, dzięki temu tak wielu z nas u nią sięga.

Biąc pod uwagę niezwykłą popularność tego napoju, nasuwa się zatem pytanie związane z jej wpływem na wymieniane, omawiane dzisiaj choroby cywilizacyjne. Kawa to oczywiście napój, który jest porządzany z ziarem kawowca i jej głównymi producentami są Brazylia, Wietnam, Kolumbia i Indonezja. Wyróżnić możemy wiele gatunków kawy, natomiast w światowej produkcji największe znaczenie mają kawę Arabica i Robusta, które stanowią niemal całkowitą światową produkcję. Jeżeli chodzi o skład chemiczne kawy, to okazuje się, że jest ona pokazantwem blisko 1000 najróżniejszych substancji chemicznych. Oczywiście najważniejsza jest tutaj kofeina, polifenole, witaminy, np. witamina B3. Ogólnie witaminy z Bb, też witamina B1, B2, B4, B5, ale kawa jest też bogata w różnego rodzaju składniki mineralne. Jeżeli chodzi o badania nad kawą, wpływie kawy na choroby sercowo-naczyniowe.

Generalnie przyjmuje się, że spożycie kawy negatywnie wpływa na prace serca i przyczynia się do rozwoju chorób na tle sercowo-naczyniowym. Analizując wyniki badań, które są aktualnie dostępne, można zaobserwować, że stwierdzenie to jest często nieprawdziwe, ponieważ wiele badań, które zostały zrealizowane w wielu ośrodkach naukowych, wykazuje całkowicie odwrotną zależność. Mimo to ta zależność jest tak naprawdę bardzo wzłożona, ponieważ oczywiście możemy sobie wyobrazić, że czynników, które wpływają na choroby sercowo-naczyniowe, jest mnóstwo. Wiele czynników wpływa na ogólnie rozumiany nasz styl życia. Te wyniki nie są tak do końca jednoznaczne, czy kawa wpływa negatywnie na funkcję serca. Czyli tak naprawdę naukowcy aktualnie nie są w stanie jednoznacznie powiedzieć o negatywnym czy pozytywnym wpływie kawy na serce.

Wszystko zależy oczywiście od wielu czynników, tak jak wspomniałam, związanych z samą kawą, ze sposobami spożycia, jak również z wawankami zdrowotnymi konsumenta czy też pacjenta. Wiele badań wykazuje, że spożycie kawy jest odwrotnie skorelowane ze śmiertelnością z powodu chorób sercowo-naczyniowych. U pacjentów z pewnymi czynnikami ryzyka ta zależność może wyglądać troszeczkę inaczej. Związek pomiędzy spożyciem kawy, a np. chorobą niedokrwienną serca i zgodami z tego powodu można przedstawić w postaci litery U. Oznacza to, że największe ryzyko występuje u osób spożywających kawy najwięcej i najmniej. W zależności od typu choroby sercowo-naczyniowej i wielu innych czynników, ryzyko przedstawia się w najróżniejszy sposób, który warto poruszyć, mając na uwadze częstotliwość występowania chorób sercowo-naczyniowych i zgonów z ich powodu. Możemy rozpatrywać kilka aspektów, jeżeli chodzi o prance serca i ogólnie o choroby sercowo-naczyniowe.

Najpierw omówimy wpływ kawy na rytm serca. W teorii potencjalnego negatywnego wpływu spożycia kawy na rytm serca wynikają z wielu przyczyn. Przede wszystkim wynika to z faktu, że kawa jest bogata w kofeinę, która świetnie stymuluje układ nerwowy i tak, jak zostało wcześniej wspomniane, organizm zostaje pobudzony. Będzie wówczas kawa wpływać na wydzielanie się pewnych ilości adrenaliny i norandelteraliny, które stanowią mobilizację dla całego organizmu, a przez to przyspieszają prace serca i podwyższają ciśnienie tętniczej krwi. Dlatego też zrozumiałe jest, że tak naprawdę uważamy, większość z nas uważa, że kawa wpływa negatywnie na rytm pracy serca. Biorąc jednak pod uwagę wyniki badań naukowych, nie obserwuje się zwiększenia ryzyka aryzmi serca związanego z ilością wypijanej kawy, a uzyskiwane i przeanalizowane dane wskazują wręcz coś przeciwlemu.

Otóż wieloletnia obserwacja wywazała, że odwrócona zależność spożycia kawy w stosunku do ilości hospitalizacji z powodu aryzmi. W badaniu z 2014 roku, będącym analizą kilku innych badań, dokonano analizę nabyków prawie 230 tys. osób, a następnie porównano to z częstotliwością i rodzajem występowania ściśle określonych chorób, które notowano przez wieloletnią obserwację. Czyli 230 tys. osób, ich stan zdrowia analizowano przez wiele lat. Okazało się, że częstość diagnozowania aryzmi serca w postaci migotania przeciągu malała o 6% wraz ze wzrostem spożycia kofeyny z kawy o każde 0,3 grama. Była mniejsza o 11% wśród osób, które regularnie spożywają kawę w porównaniu do kawowych abstynentów. Co istotne, wśród osób, które spożywały kawy najwięcej, migotanie przedsiąków występowało o 16% rzadziej.

Kolejne badania, które były prowadzone omówione 5 lat później, wykazywały mniejsze ryzyko wystąpienia migotania przedsiąków wśród mężczyzn, którzy pili od 1 do 3 z tych żanek kawy dziennie. Dlatego jeżeli weźmiemy pod uwagę te wszystkie dane, stwierdza się, że nie ma tak naprawdę podstaw do obaw przed spożywaniem kawy w kontekście zwiększonego ryzyka rozwoju aryzmi serca. Wyniki badań pokazują wręcz korzystny wpływ tego napoju na pracę serca. Oczywiście wszyscy powinniśmy brać pod uwagę to, że organizmy są różne, jajusk pitej kawy też jest różny i tak naprawdę wszystko zależy od indywidualnego przypadku. Niemniej jednak dzienna ilość dostarczonej kofeiny do 0,3 g jest ilością bezpieczną, a może być nawet interpretowane jako coś korzystnego, co będzie nam pomagało niwelować ryzyko zaproszeń rytmu pracy serca. Tak że te wyniki są na pewno interesujące.

Tak jak tutaj podobało już wspomniane, generalnie większość uważa, że może to być, że picie kawy może mieć negatywny wpływ na pracę serca. Okazuje się coś zupełnie innego i tutaj bardzo ciekawe są te badania, bardzo wiarygodne, ponieważ były one prowadzone przez kilka lat na ogromnej liczbie pacjentów, 230 tysięcy osób. Okazało się, że każde 300 mg kofeiny z kawy powodowało zmniejszenie ryzyka miękotania przeciodków o 6%. Tak jak wspomniałam, w 2019 roku opublikowano badania, które wskazują, że picie od 1 do 3 kwiatów kawy dziennie przez mężczyzn zmniejsza ryzyko wystąpienia miękotania w przeciągu. Tak wyglądają te najnowsze badania, które związane są z wpływem kawy na pracę serca. Kolejne badania to wpływ kawy. . . Tak? Po prostu kofeina w wypitej kawie.

Nie spotkałam się z spotkaniami nad jelbą matę. Nie spotkałam się. Jeżeli chodzi o kofeiny i kawy, to były takie najnowsze. Jeżeli chodzi o jelbą matę, to nie widziałam. Czy ktoś chciałby coś dodać na temat kawy i wpływu na choroby układu krwionośnego? Dobrze. Zatem kawa i choroby nowotworowe. Tak jak wspomniałam na początku dzisiejszego wykładu, choroby nowotworowe stanowią bardzo istotny odsetek, jeżeli chodzi o przyczyny zgon w Polsce. I tak też w roku 2020 i 2021 nowotwory były przyczyną ponad 20%. W 2020 roku nowotwory stanowiły 22% przyczyn wszystkich zgonów, natomiast w 2021 roku około 18%. Dlatego też warto spojrzeć, czy kawa może mieć istotny wpływ na choroby nowotworowe. I tak przeanalizowano możliwy wpływ kawy na rozwój raka jelita próbego.

I tak jak zostało wspomniane z tej pracy naukowej, w tej pracy naukowej obuowywane są poprzednie badania, które wskazują na korzystny wpływ spożycia kawy na zmniejszenie ryzyko rozwoju raka jelita próbego. Ale tak naprawdę już tutaj autor wskazuje, że te badania nie wykazują dużej zależności. Jest też ponownie wiele czynników, które tak naprawdę trudno jest jednoznacznie zinterpretować. W kawie zawarte są polifenole, które wykazują właściwości przeciwnowotleniające i przeciwnowotworowe. Należy mieć na uwadze wpływ spożycia kawy na powłudzenie perystratyki jelit, co przyczynia się do zmniejszonego ryzyka rozwoju raka jelita próbego. Wymienione substancje, czyli te polifenole i możliwe przeciwnowotworowe mechanizmy działania kawy, jak również wszelkie inne możliwe mechanizmy działania, nie są tak naprawdę jeszcze do końca uznane.

Generalnie przyjmuje się, że kawa może mieć w pewnym stopniu prewencyjne działanie, jeżeli chodzi o rozwój raka jelita próbego. Wielu wyników badań też na to wskazuje, że pewne prewencyjne działanie to może mieć. Tutaj zostały wskazane konkretne badania, które zostały przeprowadzone. Ja je państwu chcę przytoczyć. Badaniom z 2016 roku mówią, że picie kawy zmniejsza ryzyko raka jelita próbego o 26%, a ryzyko maleje wraz z wzrostem ilości wypijanych kaw w ciągu dnia. Badanie z 2014 roku, w której dokonano szerokiej analizy związku spożycia kawy z diagnozą raka jelita próbego, wykazało, że to ryzyko może być mniejsze nawet o prawie 60% u osób, które piją średnio 2,5 filiżanki kawy dziennie lub więcej w porównaniu do osób, które piją małą kawę, czyli mniej niż jedną filiżankę dziennie.

Pierwsze badanie z przedsześcicu lat pokazuje, że możemy generalnie zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita próbego poprzez picie kawy o 26%, a wraz z każdą filiżanką to ryzyko będzie malało. Dwa lata wcześniej wskazano, że picie 2,5 filiżanek dziennie zmniejsza ryzyko raka o prawie 60% w porównaniu do osób, które kawy piją mniej, czyli mniej niż jedną filiżankę dziennie. Metaanaliza z 2017 roku. Na czym polegała ta metaanaliza? Ta metaanaliza polegała na to, że przeanalizowano wszystkie możliwe, dostępne, już przeprowadzone badania kliniczne. Metaanaliza sprzed pięciu lat również potwierdziła profilaktyczne działanie kawy.

Wygazano, że ryzyko raka o krężlicy zmniejszyło się o 7%, na każdej wypijane aż cztery filiżanki kawy dziennie i że spożycie kawy jest istotnie związane z ryzykiem wystąpienia raka jelita próbego przy wypijaniu pięć i więcej filiżanek kawy dziennie. Tak że mamy pojedyncze badanie z 2016 roku, które podaje, że im więcej kawy, tym ryzyko będzie mniejsze od 26% wzwyż. Takie pojedyncze badanie przeprowadzone dwa lata wcześniej daje podobne wyniki, że możemy nawet zmniejszyć ryzyko raka jelita próbego o 60%, pijąc średnio 2,5 filiżanki kawy dziennie. Natomiast metaanaliza sprzed 5 lat, która przeanalizowała bardzo dużą liczbę przeprowadzonych pojedynczych badań, wskazuje, że jest istotna zależność między wystąpieniem raka jelita próbego a wypijaną liczbą ilością kawy, jeżeli pije się 5 i więcej filiżanek dziennie.

Podsumowując, generalnie można stwierdzić, że istnieje szansa na zmniejszenie ryzyka raka jelita próbego, jeżeli będziemy pić kawę. Warto tutaj też wziąć pod uwagę ilość kawy, jaką się wypija, ponieważ znacząco może to nam pomóc w zmniejszeniu ryzyka zachorowania na raka jelita próbego. Te wyniki są optymistyczne i może nam to pomóc. Jeżeli chodzi o kawę i raka wątrowy, też została przeprowadzona metaanaliza niecałe 10 lat temu, która podaje, że istnieje możliwość zmniejszenia częstości występowania raka wątrowy aż o 40%, jeżeli porównamy osoby, które kawy piją, do tych osób, które wcale nie piją. Z tego samego roku inne wyniki badań podają, że można to ryzyko zmniejszyć nawet o 50%, jeżeli będziemy pić kawę regularnie w porównaniu do osób, które kawy wcale nie piją lub ją piją okazjonalnie.

Możemy podsumować, że tutaj akurat też spożycie kawy może odgrywać istotną rolę w zapobieganiu raka wątrowych. Warto też pamiętać o tym, że to, w jaki sposób kawa działa i w konsekwencji powoduje zmniejszone ryzyko zachorowania na raka wątrowy czy irytu agropegu, te mechanizmy nie zostały ani opisane, ani wyjaśnione. Ale też optymistyczne wyniki. Możemy tutaj o 40-50% to ryzyko zmniejszyć, pijąc to regularnie kawę. Kawa i depresja. Depresja też jest chorobą cywilizacyjną, podobnie tak jak nerwica. Jest to gręcz już plaka XXI wieku. Dlatego też zdecydowano się sprawdzić, czy kawa może mieć wpływ na tego rodzaju zaburzenia psychiczne. Tak jak wspomniałam, depresja, powszechnie występujące zaburzenie psychiczne, które zagraża zarówno zdrowiu psychicznemu, jak i fizycznemu.

Jakie są wyniki badań? Obserwuje się o dowodowną korelację między spożyciem kawy a dźwiękstością występowania depresji. Uczestnicy badań, którzy wypijali co najmniej 4 filiżanki kawy dziennie, wykazywali znacznie mniejsze ryzyko występowania depresji w porównaniu do uczestników badania, którzy pili mniej niż jedną filiżankę kawy dziennie. Z kolei wyniki innych badań, które zostały zrealizowane, wskazują, że umiarkowane i regularne spożycie kofeiny prawdopodobnie zmniejsza ryzyko wystąpienia depresji oraz popełnienia samobójstwa u kobiet, podczas gdy u mężczyzn takiej korelacji nie znaleziono. Jedne badania pokazują, że pijąc 4 filiżanki kawy dziennie, możemy zmniejszyć ryzyko wzamorowania na depresję, a inne badania wskazały, że u kobiet rzeczywiście tak jest, a u mężczyzn niekoniecznie. Badania z 2011 roku, które zostały przeprowadzone na kobietach, wskazują na zmniejszone ryzyko depresji wraz ze wzrostem ilości wypijanych kaw z kofeiną.

Wyniki metaanalizy z 2016 roku, czyli całkiem niedawno, czyli w 2016 roku przeanalizowano wszystkie pojedyncze badania naukowe i również potwierdzono, że kawa może mieć korzystny wpływ i zmniejszać ryzyko zachorowania na depresję. Jaki tutaj jest wniosek? Wszystkie te wyniki niewątpliwie stanowią przedmiot dla dalszych badań naukowych. Cel ustalenia, jakie są przede wszystkim mechanizmy działania kawy na ryzyko zachorowania w depresję i wymagane są nowsze, dokładniejsze dane w kontekście zmniejszenia ryzyka zachorowania na tę chorobę. Jeżeli chodzi o kawę, to tutaj są pewne pojedyncze badania, które stanują, że rzeczywiście możemy mieć mniejszą ryzykę zachorowanym na depresję pijąc kawę. Jednak mechanizmy nie są opisane i tych badań nie jest zbyt dużo i czasami bywają one sprzeczne.

Podsumowując, jeżeli chodzi jeszcze tutaj o kawę, to mając na uwadze wszystkie opisane te informacje, które są związane z wpływem spożycia kawy na rozwój wybrawnych chorób cywilizacyjnych, możemy sformułować wniosek, że tak naprawdę nie ma jednoznacznego potwierdzenia korzystnego lub negatywnego wpływu kawy na depresję. Suweruję to, że kawa w obliczu postępującego rozwoju chorób cywilizacyjnych może być bardziej traktowana jako czynnik prewencyjny, a nie jako czynnik ryzyka. Należy pamiętać o tym, że w zależności od rodzaju kawy, sposobu jej przetwarzania, sporządzania, od ilości wypitych w ilżach nagziennia i ogólnych warunków zdrowotnych konsumenta. Może ona działać w różny sposób. To właśnie ta indywidualizacja podejścia do każdej osoby i do jej stanu zdrowia. Dlatego zawsze należy podchodzić do każdego przypadku indywidualnie, ale generalnie tendencja jest taka, że kawa będzie korzystnie wpływała na zmniejszenie ryzyka wielu chorób cywilizacyjnych.

Na razie badania pokazują, że raczej na serce nie ma negatywnego wpływu. Może być nawet czasami wspomagające. Jeżeli chodzi o choroby nowotworowe, to korzystny wpływ na zmniejszenie ryzyka raka jelita grubego i raka wątroby. Natomiast jeżeli chodzi o depresję, to badań powinno być więcej. Szanowni państwo, teraz jeszcze przedstawię państwu literaturę przedmiotu. Przede wszystkim polecam państwu wszystkie te prace, które przysłałam, zarówno dzisiaj na czacie, jak i w plikach. Polecam państwu monografię Wybrane problemy na lupozdrowiu, najnowsze doniesienia i monografię wydana przez Uniwersytet Medyczny w Łodzi rok temu. Ta monografia została wydana. To są wybrane aspekty diagnostyki, profilaktyki i leczenia chorób cywilizacyjnych. Ja teraz kończyłam nagrywanie. Chciałabym państwu podać pytania na egzamin, ponieważ kończymy o godz. 11. 10. O 11. 20 może kolejny wykład.

Ja teraz podjęę państwu pytania na egzamin z tego przedmiotu. Proszę w trakcie 2-3 minut przygotować sobie coś do wystawania i będę dyktować zadania na egzamin. Teraz przysyłam państwu tę prezentację, którą możecie państwo oglądać. Jeżeli państwa interesują te zagadnienia, to można niektóre tematy przeczytać jeszcze raz i przejrzeć literaturę. Do usłyszenia za 2 minuty. Dobrze, szanowni państwo, pytanie pierwsze na egzamin jest takie. Jaki procent wszystkich zgonów na świecie stanowią zgony spowodowane chorobami cywilizacyjnymi? Odpowiedź około 80%. Jaki procent wszystkich zgonów na świecie stanowią zgony spowodowane chorobami cywilizacyjnymi? Jaki procent wszystkich zgonów na świecie stanowią zgony spowodowane chorobami cywilizacyjnymi? Odpowiedź 80%. Pytanie drugie jest następujące. Jaka jest najczęstsza przyczyna zgonów w Polsce? Odpowiedź choroby układu krążenia. Jaka jest najczęstsza przyczyna zgonów w Polsce? Choroby układu krążenia. Pytanie trzecie.

Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na witaminę C u dzieci? Odpowiedź od 35 do 75 mg. 35 do 75 mg. Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na witaminę C u dzieci? 35 do 75 mg. Takie samo pytanie. Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na witaminę C u kobiet ciężarnych? Odpowiedź 70 do 90 mg. Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na witaminę C u kobiet ciężarnych? 70 do 90 mg. Pytanie piąte. Który z wymienionych produktów zawiera najwięcej witaminy A? Odpowiedź TRAN. Która z wymienionych produktów zawiera najwięcej witaminy A? Pytanie szóste. Takie samo, tylko witaminy E. Który z wymienionych produktów zawiera najwięcej witaminy E? Odpowiedź olej słonecznikowy. Który z wymienionych produktów zawiera najwięcej witaminy E? Pytanie siódme.

Która z roślin jest wykorzystywana jako składnik wspomagający normalizację glikemii? Która z roślin jest wykorzystywana jako składnik wspomagający normalizację glikemii? Odpowiedź morwa biała. Która z roślin jest wykorzystywana jako składnik wspomagający normalizację glikemii? Morwa biała. Pytanie ósme. Która z roślin ma wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia? Która z roślin ma wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia? Odpowiedź babka płeśnik. Która z roślin ma wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia? Pytanie dziewiąte. Która z roślin wpływa korzystnie we wspomaganiu terapii otyłości? Która z roślin wpływa korzystnie we wspomaganiu terapii otyłości? Odpowiedź a. Odpowiedź pukrzywa zwyczajna. Która z roślin wpływa korzystnie we wspomaganiu terapii otyłości? Pukrzywa zwyczajna. I ostatnie pytanie, dziesiąte. Która substancja jest główną substancją aktywną papryki? Która substancja jest główną substancją aktywną papryki? Odpowiedź kapsaicynam.

Przeczytam jeszcze raz te wszystkie pytania od 1 do 10. Może ktoś z Państwa nie zdążył przekluczać. Także czytam jeszcze raz wszystko od początku. Pytanie pierwsze. Jaki procent wszystkich zgonów na świecie stanowią zgony spowodowane chorobami cywilizacyjnymi? Odpowiedź około 80%. Pytanie drugie. Jaka jest najczęstsza przyczyna zgonów w Polsce? Odpowiedź choroby układu pążenia. Trzecie. Jakie jest cienne zapotrzebowanie na witaminę C u dzieci? 35-75 mg. Pytanie czwarte. Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na witaminę C u kobiet ciężarnych? 70-90 mg. Pytanie piąte. Który z wymienionych produktów zawiera najwięcej witaminy A? Trany. Pytanie szóste. Który z wymienionych produktów zawiera najwięcej witaminy E? Odpowiedź olej słonecznikowy. Siódme. Która z roślin jest wykorzystywana jako składnik wspomagający normalizację witemii morwa biała? Uspne.

Która z roślin ma wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu pążenia? Babka płeśnik. Dziewiąte. Która z roślin wpływa korzystnie we wspomaganiu terapii otułości? Pokrzywa zwyczajna. Dziesiąte. Która substancja jest główną substancją aktywną papryki, czyli kapsaicynę? Czy któreś pytanie mam powtórzyć? Wszystko mamy. Bardzo dziękujemy. Ja również dziękuję państwu bardzo serdecznie i zapraszam na inny kanał. Tak, o godzinie 11. 20 będzie kolejny wykład. Ten kanał należy opuścić i przełączyć się na drugi. Pięknie dziękuję i do zobaczenia za 25 minut o 11. 20. Do zobaczenia. .

Dariusz Ciesielski

Fitoterapia 9 Medycyna ekologiczna w leczeniu chorób cywilizacyjnych cz 3

Opis wygenerowany przez Skrybot

Transkrypcja wygenerowana przez Skrybot

S K R Y B O T

Skrybot. 2023, Transkrypcje video z YouTube